BURUN TIKANIKLIĞI
BURUN TIKANIKLIĞI
Burun ; Anatomik olarak yüzümüzün üzerinde alınla üst dudak arasında bulunan dışa çıkıntılı iki delikli, kemik ve kırdaktan yapılmış deri kaplı organımızdır. Koklama ve solunum sisteminin ilk organıdır. Burun deliği iki delikle dışarı açılır. Diğer taraftan da yutağa bağlanır.
Burun mukus tabakası, kılcal damarlar ve kıllar içerir.
Solunum için alınan dışardan alınan hava burun boşluğuna girer, burundaki bölmeler arasında yol alır. Bu aşamada hava kıllar sayesinde nemlenirken, mukozadaki kan ile ısıtılır ve bir yandan temizlenir. Akciğere ulaşmadan burunda Isı ve nem işleminden geçen filtrelenmiş hava içindeki oksijenin bu şekilde kana geçmesi çok daha kolay olacaktır.
BURNUN İŞLEVLERİ
• Kokunun algılanmasında ilk bölge burnumuzdur,
• Solunum havasının nemlenmesini sağlar,
• Solunum yollarının uygun özelliklerinin kazanılmasını sağlamak,
• Solunum yollarını korur (Torus)
• Ses tellerinden gelen titreşimlerle rezonans sağlar (Hoparlör gibi)
BURUN TIKANIKLIĞI NEDİR?
Burnumuzun solunum için dışardan aldığı havayı akcigerlere ısıtıp, filtreleyip, nemlendirerek akciğere gönderme fonksiyonlarını yapamamasıdır. Koku amaçlı duyu sinirleri burun boşluğu üst kısmında bulunur. Koku parçacıkları burun içindeki mukus içerisinde çözünür ve koku beyine iletilerek algılanır.
BURUN TIKANIKLIĞI BELİRTİLERİ – ŞİKAYETLERİ
Özellikle ağızdan nefes alınması, gece ağzı açık uyuma, sürekli yorgunluk hali, baş ağrısı, genizden konuşma, horlama, boğaz kuruluğu, öksürük başlıca şikayetleri oluşturur.
BURUN TIKANIKLIĞI NEDEN OLUR?
-
Burun Bölmesinde Eğrilik (Nazal Septum Deviasyonu)
Burun girişinde nazal valv olarak adlandırılan bölgedeki problemlerdir (nazal valv yetmezliği)
Burun içi deviasyonlar, darbe sonucu oluşan burun kırıklarına bağlı olabilecekleri gibi doğum ya da gelişme çağında maruz kalınan ve fark edilmeyen incinmelere veya genetik etkenlere bağlı olarak burundaki kemik ve kıkırdak gelişme merkezlerinin etkilenmesi sonucunda ergenlik dönemindeki hızlı büyüme sırasında oluşabilirler.
Erişkinlerde burun bölmesini oluşturan kemik ve kıkırdak yapıdaki eğrilikler tıkanıklığa en sık neden olan durumdur. Genellikle geçirilmiş burun travmalarına bağlı olan bu sorun nefes almayı zorlaştırırsa cerrahi olarak (Septoplasti) düzeltilebilir.
-
Burun Eti (Konka hipertrofisi)
Konkalar burun içinde yüzey alanını genişleten parmaksı yapılardır. nefes alınınca geçen havayı ısıtır, soğutur ve nemlendirir. Kan damarlarından zengindir, alerjik ve iltihabi hastalıklar oluştuğunda kankalar büyüyerek tıkanıklık yapabilir. İlaç tedavisine cevap vermeyen vakalarda radyofrekans yöntemiyle (termokoagülasyon-RFT) yakarak küçültme yapmak mümkündür.
-
Enfeksiyonlar
Sıklıkla virüslerle oluşan üst solunum enfeksiyonlarında burun içi mukozası şişer ve burun tıkanır. Bu durum ikincil bakteriyel enfeksiyonlar gelişmesine zemin hazırlar. İlaç tedavisine yanıt vermeyen, kronikleşen veya polipoid dejenerasyon oluşan hastalarda endoskopik sinüs cerrahisi ile tedavi mümkündür.
-
Alerjik nezle
Bağışıklık sistemimizin polen, hayvan tüyleri, ev tozu, gibi maddelere reaksiyon göstermesiyle oluşan bir hastalıktır. Burun tıkanıklığı, hapşırma(üst üste), akıntı, en sık rastlanılan bulgulardır. Mevsimsel (polen vs.) veya yıl boyu devam eden (ev tozu vs.) şeklinde 2 formu vardır. Alerjiden uzak durmak veya ilaç tedavisi uygulamak gerekir.
Tümörler
Enfeksiyon ve travma yoksa özellikle tek taraflı olan ve burun tıkanıklığı-kanama ile seyreden tablo tümör habercisi olabilir. Mutlaka en kısa zamanda KBB Uzman doktoru muayenesi ve kontrolü gerekir.
-
Geniz eti (Adenoidlerin hipertrofisi)
Çocuklarda en sık görülen burun tıkanıklığı nedeni geniz etinin büyümesidir. Genellikle 2 yaş üstü çocuklarda başlayan burun tıkanıklıklarının nedenini oluşturur. Horlama, gece huzursuz uyuma, apne (nefessiz kalıp uyanma periyotları yaşama) yüz kemiklerinde gelişiminde bozukluk, sık üst solunum yolu enfeksiyonu ve orta kulak enfeksiyonu oluşabilir. Orta kulakta biriken sıvı yoğunlaşıp işitme bozukluğuna yol açabilir.
Bu tip sorunlar ortaya çıkarsa geniz eti cerrahi olarak alınarak (Adenoidektomi) çocukların hayat kaliteleri iyileştirilmektedir.
BURUN TIKANIKLIĞI TANISI VE TEDAVİSİ
KBB uzmanı doktorun muayenesi ve radyolojik tetkik ile öncelikle tıkanıklığın nedeni araştırılır. Altta yatan probleme bir enfeksiyon neden oluyorsa öncelikle hastada rahatlamayı sağlamak amacıyla mukozayı küçülten, iyi nefes alınmasını sağlayan burun spreyleri ve ilaçlarla tedavi sağlanır.
Mevsimsel veya yıl boyu devam eden alerjik nedenlerden kaynaklanan yetişkin ve çocuk hastalarda tıkanıklık giderilmesi veya şikayet azaltılmak için antialerjik ilaçlarla tedavi uygulanır.
Kronikleşen sinüzit ve burun içindeki polipler nedeniyle tıkanıklık yaşanması durumunda ameliyatla poliplerin temizlenmesi, sinüs kanallarının açılarak havalanması sonucu şikayet giderilecektir.
Burun açıcı spreyler, damlalar kısa süreli kullanılmasına dikkat edilmeli özellikle hastalığın erken evrelerinde tercih edilmelidir.Tetkik ve muayene sonucunda alerjik bir nedene rastlanmaması, herhangi bir enfeksiyondan kaynaklanmadığı tespit edilip hastanın burun tıkanıklığı devam ediyorsa cerrahi yöntemler değerlendirilecektir.
Op. Dr. M. Hanifi DAĞOĞLU çocuklarda geniz eti problemleri de dahil olmak üzere bu operasyonlar başarı ile yapmaktadır.
- Category
- TEDAVİLER